Zwemvijvers worden steeds populairder. Ze combineren de natuurlijke uitstraling van een vijver met het comfort van een zwembad. Maar wie denkt dat het onderhoud volledig natuurlijk verloopt, komt bedrogen uit. De waterkwaliteit van een zwemvijver vergt zorgvuldige monitoring, zeker als je een gezonde, heldere vijver wilt die ook veilig is om in te zwemmen.
Eén van de belangrijkste maar vaak onderschatte waarden in een zwemvijver is de KH-waarde. In dit artikel leggen we uit wat KH precies is, waarom de ideale waarde voor zwemvijvers vaak hoger ligt dan bij visvijvers, en hoe je deze waarden bijstuurt met producten zoals KH Plus en GH Plus.
Wat is KH precies?
KH staat voor karbonaathardheid (ook wel tijdelijke hardheid genoemd) en wordt uitgedrukt in °dH (Duitse graden). De KH-waarde geeft aan hoeveel carbonaat- en bicarbonaationen er in het water aanwezig zijn. Deze stoffen fungeren als een buffer tegen pH-schommelingen.
In eenvoudige bewoordingen:
Hoe hoger de KH, hoe beter het water bestand is tegen schommelingen in de zuurgraad (pH).
Een stabiele pH is essentieel voor een gezond biologisch evenwicht in de vijver. Fluctuaties kunnen leiden tot stress bij vissen (in visvijvers), plotselinge algengroei of het afsterven van micro-organismen en bacteriën in het filter.
Verschil tussen een zwemvijver en een visvijver
Hoewel zwemvijvers en visvijvers qua uiterlijk veel op elkaar kunnen lijken, stellen ze verschillende eisen aan de waterkwaliteit. De KH-waarde is daarvan een goed voorbeeld.
Visvijvers
Aanbevolen KH-waarde: 5 – 8 °dH
Vissen zoals koi en goudvissen zijn gevoelig voor schommelingen, maar ook voor een te hoge mineraalconcentratie.
Te hoge KH-waarden kunnen de osmotische balans van vissen verstoren en leiden tot gezondheidsproblemen.
Zwemvijvers
Aanbevolen KH-waarde: 8 – 12 °dH, soms tot 15 °dH
In zwemvijvers draait het om stabiliteit en veiligheid voor de mens.
Regenval, zonlicht en organische vervuiling kunnen de pH snel doen dalen. Een hogere KH-waarde biedt dan extra buffercapaciteit.
Omdat er meestal weinig of geen vissen zijn, is er minder risico op negatieve effecten van een hogere hardheid.
Kort gezegd: in een zwemvijver mag de KH wat hoger zijn, omdat de voordelen voor pH-stabiliteit zwaarder wegen dan de nadelen.
Waarom is een stabiele pH zo belangrijk?
De pH-waarde bepaalt hoe zuur of basisch het vijverwater is. In Nederland schommelt regenwater vaak rond pH 5, wat relatief zuur is. Zonder buffer kan een flinke regenbui de pH van de vijver sterk doen dalen. Dit kan:
Filterbacteriën doden
De werking van een plantenfilter verstoren
Algenbloei veroorzaken
Ongunstige omstandigheden creëren voor badgasten (zoals jeuk, irritatie of droge huid)
Een goede KH-waarde voorkomt zulke plotselinge schommelingen en houdt het water aangenaam, helder en biologisch stabiel.
GH-waarde: de vergeten broer van KH
GH staat voor totale hardheid en meet de concentratie van calcium- en magnesiumionen. Deze waarde is belangrijk voor:
Planten (goede opname van voedingsstoffen)
Micro-organismen (zoals nitrificerende bacteriën)
Vorming van biofilm in het filtersysteem
In zwemvijvers met plantenfilters is een gezonde GH cruciaal. Een GH-waarde tussen 8 en 12 °dH is in de meeste gevallen ideaal.
Wanneer moet je ingrijpen?
Controleer maandelijks de KH- en GH-waarde met een betrouwbare druppeltest of digitale meter. Let extra goed op na:
Zware regenval
Heet, zonnig weer
Grote waterverversingen
Het bijvullen met osmose- of regenwater (bevatten geen mineralen)
Signalen van een te lage KH-waarde:
Schommelende of dalende pH
Troebel water
Slechte werking van het plantenfilter
Plotselinge algengroei
KH Plus en GH Plus: wat doen ze?
Gelukkig zijn KH en GH eenvoudig te corrigeren met de juiste producten. De twee meest gebruikte middelen zijn:
💧 KH Plus
Doel: verhoogt de carbonaathardheid (KH)
Werking: voegt bicarbonaationen toe aan het water
Gebruik: meestal opgelost in een emmer en gelijkmatig over het vijveroppervlak verdeeld
Wanneer gebruiken: bij een KH lager dan 7 °dH in zwemvijvers
KH Plus is essentieel om de pH-buffering op peil te houden. In zwemvijvers met regenwateraanvulling of veel biologisch afval is het bijna een standaardonderdeel van het onderhoud.
💧 GH Plus
Doel: verhoogt de totale hardheid (GH)
Werking: voegt calcium en magnesium toe
Gebruik: belangrijk voor plantenfilters en vijvers met veel beplanting
Wanneer gebruiken: bij een GH onder de 8 °dH
Beide producten zijn meestal verkrijgbaar in poedervorm en eenvoudig toe te voegen aan het water. Volg altijd de instructies op de verpakking en doseer liever stapsgewijs dan in één keer veel.
Tips voor gezond vijverwater
Test regelmatig: vooral in het voorjaar, na hevige regen of tijdens hittegolven.
Voeg nooit KH Plus en GH Plus tegelijk toe: geef het water een paar dagen om te stabiliseren tussen de doseringen.
Gebruik regenwater bewust: vul niet te veel bij zonder bijsturing van KH en GH.
Kijk naar het totaalplaatje: ook pH, temperatuur, zuurstof en ammoniak zijn relevant.
De KH-waarde is een van de sleutels tot een gezonde en stabiele zwemvijver. In tegenstelling tot visvijvers, waar je voorzichtig moet zijn met te hoge waardes, mag je in een zwemvijver juist een iets hogere KH nastreven — vaak tussen de 8 en 12 °dH. Dit biedt bescherming tegen pH-schommelingen, voorkomt problemen met filtering en zorgt voor veilig zwemwater.
Gebruik indien nodig producten als KH Plus en GH Plus om de waarden bij te sturen en test regelmatig om verrassingen te voorkomen. Zo geniet je van een heldere, gezonde vijver waar je zonder zorgen in kunt zwemmen.
Wil je persoonlijk advies of ben je op zoek naar de juiste producten om jouw KH of GH op peil te brengen? Neem dan gerust contact op of bekijk ons aanbod in de webshop.
